Nghiên cứu đa omics ở cấp độ hệ thống hé lộ cơ chế phân tử độc tính mới của indomethacin
Cơ chế gây độc tính toàn thân của indomethacin hiện vẫn phần lớn chưa được biết đến. Nghiên cứu đã đặc tả phân tử đa mẫu vật ở chuột được điều trị bằng ba liều indomethacin (2,5, 5 và 10 mg/kg) trong một tuần. Mẫu thận, gan, nước tiểu và huyết thanh đã được thu thập và phân tích bằng phương pháp chuyển hóa không định hướng. Dữ liệu phiên mã của thận và gan (nhóm indomethacin 10 mg/kg và nhóm đối chứng) đã được phân tích toàn diện dựa trên phương pháp đa omics. Phơi nhiễm Indomethacin ở liều 2,5 và 5 mg/kg không gây ra những thay đổi đáng kể ở hệ chuyển hóa (metabolome), trong khi liều 10 mg/kg gây ra những thay đổi đáng kể trong cấu trúc chuyển hóa so với nhóm đối chứng. Sự giảm nồng độ các chất chuyển hóa và tăng nồng độ creatine trong hệ chuyển hóa của nước tiểu cho thấy tổn thương ở thận. Phân tích tích hợp đa omics ở cả gan và thận cho thấy sự mất cân bằng oxy hóa-khử do sự dư thừa của các gốc oxy phản ứng (reactive oxygen species - ROS), có khả năng bắt nguồn từ ty thể bị rối loạn chức năng. Cụ thể, phơi nhiễm indomethacin gây ra những thay đổi trong các chất chuyển hóa liên quan đến chu trình citrate, thành phần màng tế bào và tổng hợp DNA ở thận. Sự điều hòa các gen liên quan đến quá trình chết tế bào ferroptosis và sự ức chế chuyển hóa axit amin và axit béo là bằng chứng cho độc tính trên thận do indomethacin gây ra. Tóm lại, một nghiên cứu đa omics trên nhiều mẫu vật đã cung cấp những hiểu biết quan trọng về cơ chế độc tính của indomethacin. Việc xác định các mục tiêu giúp cải thiện độc tính do indomethacin sẽ nâng cao tính hữu dụng lâm sàng của thuốc này.
Nghiên cứu có sự đóng góp của Tiến sĩ Nguyễn Trường Huy và Tiến sĩ Lê Quốc Việt thuộc Khoa Dược, Đại học Tôn Đức Thắng.