1. Tổng quan
Tên khác: Sò huyết, Bạng hoa
Tên khoa học: Tradescantia spathacea Sw.
Họ: Commelinaceae (họ Thài lài)
2. Mô tả
Cây thảo, sống nhiều năm, cao 30 – 40 cm. Thân mập, nhẵn, không phân nhánh, có nhiều ngắn ngang là vết tích của sẹo lá. Lá có bẹ rộng ôm thân, dài 15 – 30 cm, rộng 3 – 5 cm, đầu tù hoặc nhọn, phiến lá dày. cứng, lõm và màu lục ở mặt trên, khum và màu tía ở mặt dưới, gân lá song song.
Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành tán bao bọc bởi hai mo úp vào nhau giống như con sò, hoa màu trắng vàng, bao hoa gồm 3 lá đài, 3 cánh hoa giống nhau, 6 nhị gần bằng nhau, bầu 3 ô.
Quả nang, khi chín nứt thành 3 mảnh vỏ, hạt có cánh, ráp
3. Phân bố, sinh học và sinh thái
Lẻ bạn có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới châu Mỹ, được trồng hay trở nên hoang dại hóa ở khắp các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới của thế giới. Hiện nay cây được trồng nhiều ở Việt Nam để làm cảnh.
Lẻ bạn là cây ưa sáng và có khả năng chịu hạn cao, có thể mọc được trên nhiều loại đất ở vùng đồng bằng, ven biển, trung du và vùng núi. Với hệ thân rễ sức sống dai, biên độ sinh thái rộng.
4. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến
Hoa và lá, thu hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô.
5. Thành phần hoá học
Lẻ bạn chứa coumarin, alkaloid, saponin, flavonoid và terpenoid.
6. Tác dụng dược lý - Công dụng
Lẻ bạn có vị ngọt nhạt, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, hóa đờm, chống ho. lương huyết, giải độc.